Jednym z działów medycyny jest epidemiologia. Zajmuje się ona badaniem czynników, które przyczyniają się do rozwoju i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych. W obrębie zainteresowań epidemiologii znajdują się także inne rodzaje chorób, które nękają daną populację. Podstawy nowoczesnej epidemiologii zostały stworzone przez francuskiego mikrobiologa i chemika Louis´a Pasteur`a.
Jak dzielą się badania epidemiologiczne?
Wśród badań epidemiologicznych można wyróżnić:
-badania opisowe;
-analityczne;
-doświadczalne – do tej kategorii badań zaliczony został kalendarz szczepień.
Badania opisowe są rodzajem badań obserwacyjnych. Z kolei do badań analitycznych można zaliczyć zarówno badania obserwacyjne, jak również badania o charakterze eksperymentalnym. Badania epidemiologiczne odgrywają bardzo ważną rolę w ochronie zdrowia. Do badań o charakterze analitycznym należą:
-badania kohortowe;
-przekrojowe;
-kliniczno-kontrolne;
-ekologiczne.
Na jakich grupach przeprowadza się badania epidemiologiczne?
Badania epidemiologiczne nie są przeprowadzane na całej populacji. Do celów badawczych wybierana jest grupa reprezentatywna. Osoby do grupy reprezentatywnej wybierane są w sposób losowy. Dobór grupy reprezentatywnej może odbywać się na drodze losowania:
-warstwowego;
-zespołowego;
-systematycznego;
-prostego.
Jakie są cele badań epidemiologicznych?
Przed badaniami epidemiologicznymi stoi kilka celów. Do najważniejszych z nich należą:
-zbadanie stanu zdrowia danej populacji;
-zbadanie związków, jakie zachodzą pomiędzy zachorowaniem a narażeniem się na czynniki chorobotwórcze;
-zbadanie związków, które zachodzą pomiędzy chorobą a wybranymi metodami terapii;
-opracowanie założeń, które pozwolą je zwalczać.
Badania sanitarno-epidemiologiczne
Specjalnym rodzajem badań epidemiologicznych są te, które wykonywane są w przypadku osób, które pracują w zakładach produkujących żywność, w gastronomii, oświacie i służbie zdrowia. Badania te mają na celu wykrycie lub wykluczenie chorób, które są przenoszone drogą kropelkową (chodzi tutaj przede wszystkim o gruźlicę). Badania sanitarno-epidemiologiczne wykonuje się także, aby stwierdzić czy osoba, która będzie miała kontakt z żywnością nie jest nosicielem salmonelli, czy nie cierpi na tak zwane choroby biegunkowe.
Badania sanitarno-epidemiologiczne powinny zostać wykonane przed podjęciem pracy w wyżej wymienionych branżach. Dopiero na podstawie wyników tych badań pracodawca może podjąć decyzję, czy dana osoba może zostać zatrudniona. Badania sanitarno-epidemiologiczne można wykonać w sanepidzie. Taką ofertę mają także prywatne kliniki medyczne specjalizujące się w wykonywaniu badań z zakresu medycyny pracy.
Co zyskujemy dzięki badaniom epidemiologicznym?
Epidemiologia zajmuje się zapobieganiem i zwalczaniem chorób, głównie (ale nie tylko) zakaźnych. Na wynikach badań uzyskanych na podstawie badań epidemiologicznych opiera się ochrona zdrowia. Epidemiologia pozwala uzyskać odpowiedź na tak ważne pytania, jak skuteczne i bezpieczne są leki stosowane w lecznictwie, jakie jest ryzyko rozwoju pewnych chorób w danej populacji, jak często pewne choroby występują i dlaczego.
Rola epidemiologii jako jednej z gałęzi medycyny jest ogromna. Bez niej trudno byłoby sobie wyobrazić profilaktykę wielu chorób.